Do naszych ogrodów zawitały piękności ogrodnicze, szczepione na pniu krzewy czy drzewka, tworzące piękne wysublimowane korony na wysokości naszego wzroku. Przycięcie takiego drzewa to praktycznie dwa machnięcia nożycami. W przeciwieństwie do formowania dużych okazów, co równa się wyprawie na Mount Everest.
Jakie mamy gatunki szczepione na pniu
Przeglądając oferty sklepów ogrodniczych, można dojść do wniosku, że praktycznie każde drzewo czy krzew da się zaszczepić na pniu. Takie formy powstają poprzez zaszczepienie na określonej wysokości na podkładce ozdobnego czy owocowego krzewu albo drzewa. W ten sposób korona tworzy się mniej więcej w miejscu szczepienia. Zwłaszcza u krzewów albo odmian drzew o wiszących pędach wygląda to bardzo dekoracyjnie (modrzew japoński Stiff Weeper).
Rośliny szczepione na pniu – elegancja i praktyczność w ogrodzie
Jeśli kiedykolwiek przeszło Ci przez myśl, że Twój ogród wygląda… no cóż, trochę nijako, to może czas na rośliny szczepione na pniu? Takie miniaturowe drzewka to prawdziwa arystokracja w świecie roślin – eleganckie, pełne wdzięku, a do tego zajmują mniej miejsca niż standardowe krzewy. Brzmi jak ideał? Cóż, jak to bywa w życiu, nie wszystko złoto, co się świeci… Ale o tym za chwilę!
Krzewy owocowe, róże i lilaki szczepione na pniu – co warto wiedzieć?
Nie tylko iglaki i krzewy ozdobne mogą być szczepione na pniu! Róże, lilaki i nawet krzewy owocowe w tej formie wyglądają jak małe, bajkowe drzewka, które dodają charakteru każdemu ogrodowi. Nie ma co ukrywać – są trochę jak modne buty na obcasie: piękne, ale wymagają odpowiedniej pielęgnacji.
Krzewy owocowe szczepione na pniu – małe drzewa, wielkie korzyści
Nie wiem, jak Ty, ale ja uwielbiam owoce prosto z krzaka – tylko kto ma ochotę schylać się po malutkie porzeczki czy agrest, walcząc jednocześnie z pokrzywami? Rozwiązanie? Szczepione krzewy owocowe na pniu!
Ich największe zalety to:
🍇 Zbiór bez gimnastyki – owoce są na wygodnej wysokości, bez bólu pleców!
🌿 Lepsza przewiewność – mniej chorób grzybowych, czyli zdrowsze rośliny.
✂️ Łatwiejsze cięcie i nawożenie – zamiast buszować wśród gałęzi, dbasz o jedno eleganckie drzewko.
Jeśli więc marzy Ci się miniaturowa sadownicza rewolucja w ogrodzie – spróbuj!
Róże szczepione na pniu – klasyka, która nie wychodzi z mody
Nie ma bardziej romantycznej rośliny w ogrodzie niż róża szczepiona na pniu. To trochę jak Chanel w świecie mody – zawsze elegancka, zawsze robi wrażenie. Miniaturowe drzewko obsypane kwiatami? Marzenie!
Największe plusy?
🌹 Spektakularny wygląd – wyglądają jak żywe bukiety!
✂️ Możliwość formowania kształtu – kuliste, kaskadowe, jak tylko chcesz.
🦠 Mniejsze ryzyko chorób – dzięki lepszej cyrkulacji powietrza.
Minusy? Róże to prawdziwe damy – wymagają ochrony zimowej, regularnego przycinania i… czułości. Ale jeśli o nie zadbasz, odwdzięczą się spektakularnym kwitnieniem.
Lilaki szczepione na pniu – bo bzów nigdy za wiele
Ach, zapach lilaków (czyli bzów) wiosną! Któż go nie kocha? Ale jeśli kiedykolwiek próbowałeś zmieścić dorodny krzak bzu w niewielkim ogrodzie, wiesz, że to jak próbować upchać wielbłąda w bagażnik Fiata 500. Dlatego lilaki szczepione na pniu to strzał w dziesiątkę!
👑 Elegancki, kulisty kształt – idealne do małych ogrodów i na tarasy.
💜 Obłędny zapach – jak w babcinym ogrodzie, ale w bardziej stylowej wersji.
✂️ Łatwa pielęgnacja – pod warunkiem, że regularnie przycinasz.
Tylko uwaga – jeśli pozwolisz mu rosnąć jak chce, zamieni się w potarganą mopem kulę.
Krzewy szczepione na pniu
Wśród roślin na pniu popularne są zwłaszcza krzewy owocowe i ozdobne. Nadają się do małych ogrodów, w których naturalne formy zajęłyby zbyt wiele miejsca.
Porzeczki i agresty na pniu
Pienna forma krzewów owocowych to nie tylko ładna ozdoba ogrodu, ale też ma w sobie wiele praktyczności. Oblepione owocami gałęzie nie dotykają ziemi i nie brudzą się, co w przypadku form krzaczastych jest niekiedy spotykane. Poza tym taki agrest szczepiony na pniu wygląda bardzo dekoracyjnie i można go wkomponować jako roślinę ozdobną na rabacie kwiatowej.
Piękne owoce i kolorowe liście
Krzewy szczepione na pniu nie tylko mają dekoracyjne owoce (porzeczki), ale też u niektórych gatunków jesienią ładnie wyglądają liście. Aronia szczepiona na pniu posiada w lecie baldachy czarnych jagód, natomiast jesienią jej liście przebarwiają się na piękny czerwony kolor. Takie mini drzewko wygląda efektownie w zestawieniu z zielonymi iglakami czy na tle trawnika.
Zimozielone kule
Ogród utrzymany w stylu formalnym jest dobrym miejscem do wyeksponowania roślin szczepionych na pniu, na przykład takich gatunków jak trzmielina czy wierzba. Tworzą piękne, mocno zagęszczone kule na pniu, które zimą przebarwiają się, ale nie zrzucają liści. Z innych drzew ciekawie też prezentują się drzewa iglaste szczepione na pniu. Na przykład sosna górska Ophir.
Róże szczepione na pniu
Zdecydowanie wśród krzewów kwitnących szczepionych na pniu największy prym wiodą róże. Królowe ogrodów szczególnie pięknie prezentują się w postaci kwitnących kul. Bardzo dekoracyjnie wyglądają też odmiany róż na pniu o zwisających pędach na przykład odmiana Excelsa.
Wierzby szczepione na pniu
Tuż po różach prym w ogrodach wiodą wierzby szczepione na pniu. Najczęściej jest to odmiana Hakuro Nishiki, która na pniu prezentuje się wspaniale. Warta uwagi jest też wierzba purpurowa Nana czy Argentea o przewieszających się pędach. Równie z nimi popularność zdobyły różne odmiany trzemieliny szczepionej na pniu. Gęsto ulistnione gałązki tworzą bardzo ładne kule zimozielone, na przykład takie odmiany jak Red Cascade (czerwone liście) czy Emerald Gaiety.
Pachnące i kwitnące lilaki na pniu
Dużo krzewów ozdobnych również szczepi się na podkładce na pewnej wysokości. Dzięki temu otrzymuje się ciekawą roślinę do niewielkich ogrodów. Lilaki na pniu wyglądają dekoracyjnie i są jednymi z najciekawszych roślin do ogrodów w stylu formalnym. Pielęgnuje się je praktycznie tak samo jak inne lilaki przycinając tuż po kwitnieniu. Jednakże w ich wypadku ważne jest wykonanie cięcia formującego w celu utrzymania kształtu.
Jak pielęgnować rośliny szczepione na pniu
Trzeba wiedzieć, że rośliny szczepione na pniu tworzą swoją koronę na wysokości szczepienia. Jest ona umiejscowiona wyżej przez co jest bardziej narażona na mrozy, nie chroni jej warstwa ściółki jak w przypadku zwykłych krzewiastych form. Dlatego większość roślin szczepionych na pniu należy okręcać przed nastaniem mrozów agrowłókniną.
Cięcie roślin szczepionych na pniu
Odnośnie cięcia, powinno ono być takie jakie zwykle się stosuje w przypadku gatunku czy odmiany. W przypadku róż będzie to zabieg konieczny aby w kolejnym roku kwitły równie obficie, to samo dotyczy krzewów owocowych. Zaletą roślin szczepionych na pniu jest na pewno to, że korona jest bardziej przewietrzana niż w przypadku form krzaczastych. Dzięki temu są one mniej atakowane przez choroby grzybowe. Wystawione na wiatr są szybciej osuszane i zarodniki grzybów nie mają dobrych warunków do rozwoju.
Rośliny szczepione na pniu w wielu warunkach są wręcz zalecane. Stanowią idealne rozwiązanie do ogrodów dysponujących niewielką powierzchnią. Pielęgnacja krzewów szczepionych na pniu nie jest zbyt trudna, wymagają odpowiedniego cięcia dostosowanego do gatunku. Bardziej wrażliwe gatunki jak chociażby róże wymagają też okrycia przed nastaniem niskich temperatur.
Jak skutecznie chronić rośliny szczepione na pniu przed mrozem?
Zima potrafi być bezlitosna – i choć niektóre rośliny szczepione na pniu wyglądają jak prawdziwi ogrodowi arystokraci, to w mroźne dni zamieniają się w bezbronne istoty, które bez naszej pomocy po prostu nie przetrwają. Jeśli chcesz uniknąć wiosennego rozczarowania i widoku przemarzniętej, smętnie zwisającej rośliny, oto kilka sprawdzonych metod ochrony przed mrozem.
1. Owijanie pni – pierwszy krok do zimowego bezpieczeństwa
Pnie to najbardziej narażona część rośliny – zwłaszcza młodych okazów, które nie zdążyły jeszcze „zahartować się” na niskie temperatury. Bez odpowiedniej ochrony mogą pękać, a to prosta droga do chorób i osłabienia rośliny.
✅ Najlepsze materiały do owijania pni:
- Juta – naturalna, oddychająca i skuteczna w ochronie przed mrozem.
- Agrowłóknina zimowa – chroni przed przemarznięciem, a przy tym pozwala roślinie oddychać.
- Słoma lub mata trzcinowa – świetne rozwiązanie, ale wymaga dodatkowego mocowania, by nie rozleciało się na wietrze.
🚨 Czego unikać?
❌ Folii i plastikowych osłon – roślina się pod nimi „zaparzy”, co może być gorsze niż mróz!
❌ Zbyt ciasnego owijania – kora musi „oddychać”, inaczej zwiększasz ryzyko gnicia.
Pro tip: Owijanie najlepiej rozpocząć, gdy temperatura spada do ok. -5°C. Jeśli zrobisz to za wcześnie, możesz utrudnić hartowanie rośliny.
2. Ochrona koron – agrowłóknina, słoma i… wiadro?
Korony roślin szczepionych na pniu są szczególnie wrażliwe na mróz, bo znajdują się wyżej, gdzie temperatura jest jeszcze niższa, a wiatr hulający zimą nie ma dla nich litości.
Jak je zabezpieczyć?
🛡️ Agrowłóknina zimowa – owijamy nią delikatnie całą koronę, tworząc „czapeczkę” dla rośliny.
🥤 Słoma lub sianko – idealne dla róż szczepionych na pniu, ale trzeba je dodatkowo zabezpieczyć siatką.
🪣 Stare wiadro lub karton – tak, dobrze czytasz! W przypadku małych roślin wystarczy postawić na koronę odwrócone wiadro (z otworami na wentylację) lub duży karton – działa jak „zimowy daszek”.
🚨 Uwaga!
- Pamiętaj, żeby nie zostawiać okrycia zbyt długo – gdy temperatury wzrosną wczesną wiosną, roślina może się przegrzać i obudzić za wcześnie.
3. Kopczykowanie – naturalna bariera przed mrozem
Jeśli masz w ogrodzie róże szczepione na pniu, młode drzewka owocowe czy lilaki, nie możesz zapominać o kopczykowaniu. To najprostszy i najbardziej naturalny sposób ochrony korzeni i podstawy pnia przed przemarznięciem.
Jak to zrobić?
🏔️ Usyp kopiec z:
✔️ Ziemi ogrodowej – naturalna izolacja przed chłodem.
✔️ Kory sosnowej – zapobiega nadmiernemu przemarzaniu i dodatkowo chroni przed gryzoniami.
✔️ Kompostu – nie tylko ogrzewa, ale dostarcza też składników odżywczych.
Jak wysoki powinien być kopiec?
🌱 Dla młodych roślin: ok. 20-30 cm.
🌳 Dla starszych okazów: wystarczy 15-20 cm.
🚨 Błędy, których należy unikać:
❌ Nie używaj samego torfu – wchłania wodę i może sprzyjać gniciu.
❌ Nie przesadzaj z wysokością kopca – zbyt duża warstwa może spowodować nadmierną wilgotność i sprzyjać pleśni.
4. Zabezpieczanie korzeni i gleby przed zamarzaniem
Mróz działa jak twardy, betonowy korek – jeśli ziemia przemarźnie na dużą głębokość, roślina nie będzie miała dostępu do wody i składników odżywczych.
🌿 Jak temu zapobiec?
✔️ Ściółkowanie – gruba warstwa kory, słomy lub liści utrzyma temperaturę gleby na stabilnym poziomie.
✔️ Podlewanie przed pierwszymi przymrozkami – dobrze nawodniona gleba dłużej utrzymuje ciepło.
✔️ Unikanie nagłego odsłaniania roślin – usuwaj osłony stopniowo, aby roślina mogła się przyzwyczaić do zmian temperatur.
5. Ochrona przed zimowym słońcem i mroźnym wiatrem
Zimą słońce potrafi być zdradliwe – w dzień nagrzewa korę, a w nocy temperatura gwałtownie spada, co powoduje pęknięcia. Dodatkowo, mroźne wiatry mogą wysuszać gałęzie i pąki.
🛡️ Co zrobić?
🌳 Bielimy pnie drzew wapnem – to klasyczny sposób na zapobieganie pękaniu kory.
🧱 Stawiamy osłony od wiatru – np. z mat trzcinowych lub płotków wiklinowych, jeśli rośliny rosną w narażonym miejscu.
Zalety i wady roślin szczepionych na pniu – czy warto?
🏆 ZALETY:
✅ Mega dekoracyjny wygląd – małe drzewka, wielkie wrażenie!
✅ Oszczędność miejsca – w sam raz do małych ogrodów i na tarasy.
✅ Łatwiejsza pielęgnacja – bo wszystko jest w zasięgu ręki.
✅ Mniej chorób – lepsza przewiewność to mniej problemów z pleśnią.
🚨 WADY:
❌ Trzeba je regularnie przycinać – bez tego zrobi się z nich dzika dżungla.
❌ Mogą się łamać na wietrze – wysoki pień = większa szansa na złamanie.
❌ Niektóre są wrażliwe na mróz – trzeba je solidnie zabezpieczyć na zimę.
❌ Czasem nie żyją długo – niektóre odmiany mogą słabnąć z wiekiem.
